Công dụng của thảo dược Buchu

Cây thuốc Buchu có tên khoa học là Agathosma betulina, cây có xuất xứ từ Nam Phi và thường được dùng làm vị thuốc với tác dụng gây kích thích, lợi tiểu và giảm các triệu chứng bệnh lý ở đường tiêu hoá.

Buchu hay còn được gọi bằng các tên gọi như: Bookoo, Bucco, Buku, Diosma. Ngày nay, thuật ngữ Buchu dùng để chỉ 2 loài trong thương mại: Agathosma betulina (PJ Bergius) Pillans (trước đây là Barosma betulina) và Agathosma crenulata (L.) Pillans, thuộc họ Rutaceae.

Agathosma betulina là một loại cây bụi thường xanh, thơm, tạo thành một cây bụi quyến rũ với hình dạng tròn và có thể phát triển đến chiều cao từ 1,5 – 2,5 m. Hoa Buchu trắng hình sao, từ 1 đến 3 hoa mang trên các nhánh con ngắn, không lá, hoa mọc ở nách các lá hình bầu dục. Hoa có 5 cánh, màu trắng hoặc đôi khi ửng hồng. Hoa nở trong 6 – 8 tuần giữa tháng 6 và tháng 11. Các chồi mới mọc có thân màu đỏ tía đặc biệt. Lá Buchu xanh bóng, hình bầu dục, dài 15 – 35 mm. Lá mọc đối, mép có răng cưa và các tuyến dầu rải rác ở mặt dưới.

Đây là một phương thuốc thảo dược truyền thống được sử dụng phổ biến ở Châu Phi, cây thuốc Buchu đã được đưa vào danh mục các thuốc thảo dược phương Tây vào thế kỷ 18. Thuốc Buchu được trồng rộng rãi để dùng làm thuốc ở Châu Phi và ở trồng với một mức độ hạn chế ở Châu Mỹ. Dạng khô của loại thảo mộc này hiện đã được giao dịch quốc tế.

Lá Buchu có mùi thơm mạnh, chiết xuất từ ​​lá cây có thể được dùng để tạo ra một loại rượu thảo dược. Lá Buchu được thu hoạch khi cây ra hoa, có thể phơi khô để sử dụng sau.

Tinh dầu Buchu (thu được từ lá Buchu) đã được phê duyệt ở Hoa Kỳ như một chất tạo hương vị thực phẩm, với nồng độ lên đến khoảng 0,002% (15,4 ppm). Với hương thơm tương tự như bạc hà long não, hương Buchu được sử dụng để tạo hương vị cho kẹo, kem, bánh nướng và gia vị. Dầu Buchu cũng được Hội đồng Châu Âu liệt kê là nguồn hương liệu thực phẩm tự nhiên.

Buchu là một loại thảo mộc có mùi thơm mạnh đã được chứng minh là có tác dụng kích thích và làm sạch hệ tiết niệu, đồng thời tăng tiết mồ hôi. Cây có chứa một loại dầu thiết yếu, thành phần chính là disophenol – chất này đã được chứng minh là một chất lợi tiểu và sát trùng mạnh. Các thành phần hoạt tính khác trong tinh dầu Buchu là menthol, isomenthone, limonene và pulegone. Cây thuốc Buchu cũng chứa flavonoid rutin và diosmin.

Các hoạt chất kể trên đã được chứng minh có khả năng kháng khuẩn trên in vitro với một loạt vi khuẩn thường gặp như Listeria monocytogenes, Pseudomonas aeruginosa,Escherichia coli, Proteus vulgaris, Staphylococcus aureus, Enterococcus faecalis, Candida albicans

Dịch chiết của lá Buchu cũng đã được nghiên cứu và thực chứng có tác dụng điều hòa hoạt động hệ tiết niệu, dùng để chữa các bệnh về nhiễm trùng cơ quan tiểu tiện, sử dụng Buchu thường xuyên có thể giúp bệnh nhân ngăn ngừa sự tấn công trở lại của bệnh viêm bàng quang và viêm ống dẫn niệu mãn tính. Đặc biệt dung dịch nước pha uống hay cồn thuốc làm từ cây Buchu rất hữu ích trong việc điều trị các chứng liên quan đến nấm Candida ở âm đạo.

Các lá Buchu được sử dụng đường uống để điều trị nhiễm trùng thận và đường tiết niệu (đặc biệt là viêm tuyến tiền liệt và viêm bàng quang), các vấn đề về tiêu hóa, bệnh gút, thấp khớp, ho và cảm lạnh.

Theo đường dùng ngoài, lá Buchu được sử dụng trong y học cổ truyền như một loại bột để xua đuổi côn trùng và là thành phần trong một loại kem làm từ giấm để làm dịu vết bầm tím và bong gân. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng cây thuốc Buchu có chứa một chất ngăn chặn ánh sáng cực tím và có thể có ứng dụng trong các chế phẩm điều trị da. Các lá Buchu khô được tán thành bột và được sử dụng như một loại thuốc chống côn trùng. Ngoài ra lá Buchu cũng được nhai để làm dịu các cơn đau dạ dày.

Buchu là phương thuốc phổ biến, đặc biệt là ở Mỹ vào thế kỷ 19, nhưng với sự ra đời của thuốc kháng sinh, ngày nay Buchu trở nên khá ít dùng. Gần đây, cây thuốc Buchu lại tập trung vào việc ứng dụng công nghệ tinh dầu để sử dụng trong ngành công nghiệp nước hoa và hương liệu thực phẩm.

Có thể thấy công dụng được biết đến từ lâu của cây thuốc Buchu là chữa nhiễm trùng đường tiết niệu và các bệnh liên quan. Chính vì tác dụng kỳ diệu của loài thảo dược này, ở châu Phi, châu Mỹ và nhiều nước trên thế giới đã dùng các loại sản phẩm như: Swanson Buchu leaf, Vital buchu… với thành phần chính là thuốc Buchu kết hợp với các loại thảo dược khác đã được sử dụng một cách rộng rãi, đạt hiệu quả cao trong viêm nhiễm đường tiểu.

Hiện nay thị trường trong nước bắt đầu xuất hiện các sản phẩm chứa hoạt chất của cây thuốc Buchu kết hợp với một số thảo dược, nhằm tăng cường chức năng thận, lợi tiểu và sử dụng trong các trường hợp viêm nhiễm đường tiết niệu, viêm bàng quang, viêm ống dẫn niệu, tiểu đêm, tiểu rắt, tiểu nhiều, tiểu không tự chủ như: sản phẩm Ấn Thủy Vương của công ty Kingphar phân phối, sản phẩm Ấn Thủy Nanogold của công ty Nanogold…

Qua khảo sát sản phẩm này được bày bán tương đối rộng rãi trên các hiệu thuốc Đông và Tây y trên toàn quốc, sản phẩm từ Buchu cũng có phản hồi từ người tiêu dùng tương đối tốt. Các sản phẩm sản xuất trong nước với thành phần thuốc Buchu không thua kém các sản phẩm nhập khẩu nhưng giá cả tương đối cạnh tranh, có lợi cho người tiêu dùng. Tuy nhiên hầu hết các sản phẩm đều không phải là thuốc, các sản phẩm từ Buchu này chỉ có tác dụng trong việc hỗ trợ cải thiện bệnh, không thể thay thế các phương pháp điều trị bệnh khác.