Công dụng thuốc Unafen

Thuốc Unafen có thành phần chính ibuprofen là dẫn xuất của acid propionic có tác dụng hạ sốt, giảm đau và chống viêm. Tuy nhiên tác dụng hạ sốt tương đối yếu nên ít khi chỉ định thuốc này cho mục đích hạ sốt mà thay vào đó là tác dụng chống viêm, giảm đau mạnh xuất hiện tối đa sau 2 ngày điều trị.

Cơ chế chống viêm ở liều cao của ibuprofen là ức chế tổng hợp các chất trung gian hoá học gây viêm đặc biệt là prostaglandin bằng cách ức chế enzym cyclooxygenase (COX) là enzym tổng hợp prostaglandin. Ngoài ra thuốc còn đối kháng hệ enzym phân huỷ protein, ngăn cản quá trình biến đổi protein làm bền vững màng lysosom và đối kháng tác dụng của các chất trung gian hoá học như bradykinin, serotonin, histamin, ức chế hóa hướng động bạch cầu, ức chế sự di chuyển của bạch cầu tới các tổ chức viêm

Cơ chế giảm đau ngay cả ở liều thấp của ibuprofen tương đồng với các thuốc giảm đau chống viêm không steroid khác, có tác dụng giảm đau nhẹ và vừa bằng cách tổng hợp prostaglandin F2, làm giảm tích cảm thụ của ngọn dây thần kinh cảm giác với các chất gây đau của phản ứng viêm như bradykinin, serotonin,… Nhưng tác dụng chống kết tập tiểu cầu yếu hơn aspirin

Thuốc Unafen thường được chỉ định để giảm đau, chống viêm trong các trường hợp sau:

• Viêm khớp dạng thấp (bao gồm cả viêm khớp dạng thấp thiếu niên và bệnh Still), viêm cột sống dính khớp, viêm xương khớp và các bệnh khớp dạng thấp khác
• Viêm quanh khớp: viêm vùng khớp vai, viêm bao hoạt dịch, viêm gân, viêm bao gân và đau lưng vùng thấp
• Đau bụng kinh, đau răng và đau sau phẫu thuật, đau nửa đầu
• Điều trị ngắn hạn sốt ở trẻ trên 1 tuổi

Các chống chỉ định của Unafen gồm:

• Bệnh nhân quá mẫn với ibuprofen hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc
• Bệnh nhân có tiền sử quá mẫn sau khi dùng ibuprofen, aspirin hoặc các thuốc chống viêm không steroid khác
• Bệnh nhân có tiền sử chảy máu hoặc thủng đường tiêu hoá liên quan đến chống viêm không steroid. Không sử dụng ở bệnh nhân có tiền sử hoặc đang bị loét dạ dày tái phát, xuất huyết tiêu hoá
• Không nên dùng thuốc cho bệnh nhân có nguy cơ chảy máu
• Chống chỉ định ở bệnh nhân suy tim nặng, suy gan và suy thận
• Phụ nữ có thai trong 3 tháng cuối của thai kỳ

Có thể hạn chế tác dụng phụ của thuốc bằng các sử dụng liều thấp nhất có hiệu quả trong thời gian ngắn nhất cần thiết để kiểm soát các triệu chứng. Tuỳ thuộc vào đối tượng và mục tiêu điều trị mà liều dùng của Unafen sẽ có sự khác biệt, cụ thể như sau:

• Người lớn và trẻ em trên 12 tuổi: 1200-1800 mg/ngày, chia làm nhiều lần, liều duy trì có thể ở mức 600-1200 mg/ngày. Tổng liều không vượt quá 2400 mg/ngày
• Trẻ 1-2 tuổi: 50mg x 3-4 lần/ngày
• Trẻ 3-7 tuổi: 100mg x 3-4 lần/ngày
• Trẻ 8-12 tuổi: 200mg x 3-4 lần/ngày
• Không nên dùng cho trẻ em cân nặng dưới 7kg
• Trong viêm khớp dạng thấp thiếu niên có thể dùng liều lên tới 40mg/kg trọng lượng/ ngày, chia làm nhiều lần
• Người lớn tuổi sử dụng thuốc chống viêm không steroid nên dùng liều thấp nhất có hiệu quả và được theo dõi, kiểm tra thường xuyên
• Bệnh nhân có dạ dày dễ kích ứng nên dùng thuốc cùng thức ăn vì nếu uống sau ăn có thể làm tác dụng thuốc bị trì hoãn

Hầu hết các bệnh nhân sử dụng quá liều các thuốc chống viêm không steroid sẽ gây ra buồn nôn, nôn, đau thượng vị hoặc hiếm khi gây tiêu chảy, ù tai, đau đầu và xuất huyết tiêu hoá. Hướng xử trí chủ yếu là điều trị triệu chứng và hỗ trợ bao gồm các biện pháp hô hấp và theo dõi sinh hiệu cho đến khi ổn định. Nếu bệnh nhân mới uống quá liều trong vòng 11 giờ thì cân nhắc cho uống than hoạt tính. Nếu có giật xảy ra thường xuyên hoặc kéo dài nên điều trị bằng diazepam hoặc lorazepam.

Ở một số bệnh nhân khi sử dụng thuốc Unafen có thể gặp các tác dụng phụ như:

• Loét đường tiêu hoá, thủng hoặc chảy máu đường tiêu hoá
• Buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đầy hơi, táo bón, khó tiêu, đau bụng, đại tiện ra máu đen, nôn ra máu
• Viêm đại tràng, bệnh Crohn
• Phản ứng dị ứng, phản ứng phản vệ
• Hen suyễn, co thắt phế quản, khó thở
• Phát ban, ngứa, nổi mày đay, ban xuất huyết, phù mạch
• Ban đỏ đa dạng, hội chứng Steven-Johnson, hoại tử biểu bì nhiễm độc
• Tăng huyết áp, suy tim, phù nề
• Viêm mũi, viêm màng não vô khuẩn
• Rối loạn da và mô dưới da

Một số lưu ý chung khi sử dụng thuốc Unafen gồm có:

• Các thuốc chống viêm không steroid không phải aspirin như Unafen khi dùng đường toàn thân có thể làm tăng nguy cơ biến cố tim mạch, bao gồm cả nhồi máu cơ tim và đột quỵ và có thể dẫn đến tử vong
• Để giảm thiểu nguy cơ xuất hiện các biến cố bất lợi cần dùng ibuprofen ở liều hàng ngày thấp nhất có hiệu quả trong thời gian nhất đáp ứng
• Người cao tuổi có thể gặp các tác dụng phụ khi sử dụng thuốc Unafen, đặc biệt là thủng đường tiêu hoá, xuất huyết tiêu hoá gây có thể dẫn đến tử vong
• Lupus ban đỏ hệ thống và bệnh mô liên kết hỗn hợp có thể làm tăng nguy cơ viêm màng não vô khuẩn khi sử dụng ibuprofen
• Nên tránh sử dụng đồng thời ibuprofen với các thuốc chống viêm không steroid khác bao gồm cả hợp chất chọn lọc COX-2
• Thận trọng khi sử dụng đồng thời Unafen với các thuốc có thể làm tăng nguy cơ nhiễm độc hoặc xuất huyết dạ dày như corticosteroids hoặc thuốc chống đông máu như warfarin, các thuốc ức chế hấp thu serotonin có chọn lọc, các thuốc ức chế kết tập tiểu cầu như aspirin
• Thận trọng khi dùng thuốc ở bệnh nhân bị hen phế quản hoặc dị ứng vì những bệnh nhân sử dụng các thuốc chống viêm không steroid- có thể bị hen suyễn nhạy cảm kết hợp với co thắt phế quản nặng
• Thận trọng khi sử dụng thuốc cho bệnh nhân có tiền sử suy tim, tăng huyết áp vì phù nề đã được báo cáo là có liên quan đến việc sử dụng ibuprofen
• Ibuprofen bài tiết rất ít vào trong sữa mẹ và dường như không ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh
• Không dùng Unafen khi đang lái xe hoặc vận hành máy móc vì có thể gặp các tác dụng không mong muốn như chóng mặt, buồn ngủ hay rối loạn thị giác

• Tránh sử dụng Ibuprofen với aspirin vì có thể làm tăng tác dụng phụ trừ khi sử dụng aspirin liều thấp dưới sự hướng dẫn của bác sĩ
• Unafen có thể làm tăng tác dụng của các thuốc chống đông máu như warfarin
• Các thuốc chống viêm không steroid có thể làm giảm tác dụng của thuốc hạ áp và thuốc lợi tiểu
• Dùng đồng thời với corticosteroid có thể làm tăng nguy cơ loét và xuất huyết dạ dày
• Các thuốc chống kết tập tiểu cầu và thuốc ức chế tái hấp thu có chọn lọc serotonin làm tăng nguy cơ chảy máu dạ dày nếu dùng đồng thời
• Dùng đồng thời glycosid tim với Unafen có thể làm trầm trọng thêm tình trạng suy tim, giảm độ lọc cầu thận và tăng nồng độ glycosid huyết thanh
• Coclosporin có thể làm tăng nguy cơ gây độc thận của Unafen khi dùng đồng thời
• Tacrolimus có thể làm tăng nguy cơ nhiễm độc thận khi dùng chung với Unafen
• Zidovudine có thể làm tăng nguy cơ nhiễm độc máu khi dùng đồng thời với Unafen. Có bằng chứng về tăng nguy cơ tụ máu khớp và u máu ở bệnh nhân HIV dương tính, nguy cơ ưa chảy máu khi dùng đồng thời zidovudine và ibuprofen.
• Kháng sinh quinolon dùng chung với Unafen có thể làm tăng nguy cơ co giật.