Quá trình tiêu hóa protein ở dạ dày

Quá trình tiêu hóa protein ở dạ dày đóng một vai trò rất quan trọng giúp cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể. Quá trình tiêu hóa protein không chỉ là sự kết hợp hoạt động thông thường của ống tiêu hóa và gan mật mà chúng còn đòi hỏi sự phối hợp của toàn bộ cơ thể. Vậy quá trình tiêu hóa protein ở dạ dày diễn ra như thế nào?

Chiều dài ống tiêu hóa của con người rơi vào khoảng 9 mét. Giữa các cá thể khác nhau, sinh lý tiêu hóa thức ăn thay đổi và phụ thuộc vào các yếu tố khác như thức ăn và kích thước bữa ăn. Quá trình tiêu hóa hay diễn ra trong thời gian từ 24 giờ đến 72 giờ.

Ngay từ trong khoang miệng đã bắt đầu quá trình tiêu hóa cùng với sự tiết nước bọt và các enzym tiêu hóa của nó. Bởi các cơ nhai và nuốt vào thực quản tại chỗ thức ăn được hình thành vào một bolus, sau đó nó đi vào dạ dày thông qua hoạt động của nhu động ruột. Acid clohydric và pepsin có trong dịch dạ dày có thể làm hỏng thành dạ dày, các chất nhầy được tiết ra để bảo vệ. Tại đây, dạ dày giải phóng nhiều các loại enzym khác nhau giúp quá trình phân hủy thức ăn diễn ra nhanh chóng, đồng thời kết hợp với hoạt động khuấy của dạ dày. Một phần thức ăn sau khi tiêu hóa sẽ đi vào tá tràng trong trạng thái chất chyme đặc bán lỏng. Ở ruột non, phần lớn diễn ra quá trình tiêu hóa và nó được hỗ trợ bởi sự bài tiết của dịch tụy, mật và dịch ruột.

Nhung mao được lót trên thành của ruột, những tế bào biểu mô của ruột được bao phủ bởi nhiều vi nhung mao nhằm cải thiện sự hấp thụ các chất dinh dưỡng bằng cách tăng tiết diện bề mặt ruột. Trong ống tiêu hóa thức ăn di chuyển chậm lại và tạo điều kiện để diễn ra quá trình lên men của hệ vi khuẩn đường ruột diễn ra ở ruột già. Tại ruột già, nước được hấp thụ ngược trở lại, còn các chất thải lưu trữ dưới dạng phân để thải ra ngoài theo đường đại tiện qua ống hậu môn.

Xem ngay: Quá trình tiêu hóa ở ruột non khác gì ruột già?

Quá trình tiêu hóa protein diễn ra trong dạ dày và tá tràng là một phần nhỏ trong quá trình tiêu hóa thức ăn. Trong đó có ba loại enzyme chính tham gia vào quá trình tiêu hóa đó là pepsin do quá trình tiêu hóa ở dạ dày tiết ra và trypsin, chymotrypsin do tuyến tụy tiết ra sẽ làm phân hủy protein thức ăn thành polypeptid, sau đó được phân hủy bởi nhiều dipeptidaze và exopeptidaze thành các amino acid. Tuy nhiên, chủ yếu những enzym tiêu hóa tham gia vào quá trình tiêu hóa protein ở dạ dày được tiết ra dưới dạng tiền chất không hoạt động của chúng, các zymogens ví dụ như tuyến tụy tiết ra emzym trypsin dưới dạng trypsinogen được kích hoạt trong tá tràng bởi enterokinase để tạo thành trypsin. Tiếp đó, trypsin có nhiệm vụ phân cắt protein thành các polypeptit nhỏ hơn.

Ở trong dạ dày dịch vị xuất hiện ngay trước cả khi thức ăn đến nơi. Những tác động như mùi vị, hình ảnh hay chỉ cần những suy nghĩ về thức ăn cũng có thể kích thích hệ thần kinh trung ương truyền tín hiệu đến các tuyến của dạ dày để hoạt động tiết dịch. Khi thức ăn di chuyển tới dạ dày và chạm vào niêm mạc của nó, các tế bào niêm mạc sẽ tiết ra hormone gastrin. Lúc này gastrin có nhiệm vụ kích thích sản xuất một lượng lớn dịch vị dạ dày.

Dạ dày bắt đầu căng ra khi thức ăn được đổ đầy. Hiện tượng này giúp kích thích quá trình tiêu hóa cơ học của dạ dày. Ở thành dạ dày các cơ trơn bắt đầu chuyển động co bóp để nhào trộn thức ăn. Đồng thời, dịch vị dạ dày cũng được trộn lẫn với thức ăn và bắt đầu quá trình tiêu hóa hóa học. Một loại enzyme có nhiệm vụ tiêu hóa protein có trong dịch vị đó là enzyme pepsin, bắt đầu phân ra những phần tử protein phức tạp. Chất béo và tinh bột ít được tiêu hóa trong dạ dày. Các loại thực phẩm như nước, thuốc và rượu,… ví dụ như thuốc aspirin được hấp thu trực tiếp xuyên qua thành dạ dày để đi vào máu.

Khi thức ăn được trộn lẫn và phân giải ra thành các dưỡng trấp, ở phần dưới của dạ dày nhu động ruột bắt đầu xuất hiện. Dưỡng trấp sẽ di chuyển xuống phía dưới vùng môn vị. Cơ vòng môn vị mở ra một ít sau mỗi nhát bóp của thành dạ dày, giúp cho một lượng dưỡng trấp đi vào trong tá tràng. Khi tá tràng đã được đổ đầy, thành của tá tràng sẽ căng ra và dạ dày sẽ nhận được một tín hiệu từ thần kinh để hoạt động chậm lại. Thời gian để dạ dày tiêu hóa được hoàn toàn sau một bữa ăn cân bằng mất khoảng 4 giờ đồng hồ. Nếu trong bữa ăn có chứa nhiều dầu mỡ thì quá trình tiêu hóa sẽ mất nhiều hơn, tốn khoảng ít nhất 6 giờ đồng hồ hoặc lâu hơn.

Tóm lại, quá trình tiêu hóa protein ở dạ dày là sự kết hợp không chỉ của hoạt động thông thường của ống tiêu hóa và gan mật mà chúng còn đòi hỏi sự phối hợp của toàn bộ cơ thể. Quá trình này của cơ thể đóng một vai trò quan trọng giúp cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể. Do vậy, nếu có xuất hiện những triệu chứng bất thường về đường tiêu hóa thì bạn cần tới ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.